Zmiany dotyczące indywidualnych kont emerytalnych – dziedziczenie bez podatku

System emerytalny

Polski system prawny nakłada na obywateli obowiązek ubezpieczeń emerytalnych. Środki pobierane od wynagrodzenia mają być gromadzone na kontach i funduszach, by zapewnić świadczenia po odejściu z rynku pracy, na skutek osiągnięcia wieku emerytalnego lub nieszczęśliwego wypadku, uniemożliwiającego dalszą praktykę zawodową. W praktyce, odprowadzane teraz koszty służą do wypłacania świadczeń obecnym emerytom, a system zakłada analogiczne rozwiązanie także dla osób pracujących współcześnie. Budzi to liczne wątpliwości, ze względu m.in. na niż demograficzny i emigrację, które mogą uniemożliwić utrzymanie przyszłych emerytów. System składa się z tzw. trzech filarów. Pierwszym, obowiązkowym, jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych, do którego odnoszą się powyższe rozważania. Drugim, także obligatoryjnym, jest Otwarty Fundusz Emerytalny. Różni się tym, że środki tam gromadzone nie są odkładane, ale inwestowane w różnego rodzaju instrumenty finansowe jak akcje czy obligacje skarbowe. Koncepcja zakłada pomnożenie w ten sposób tych aktywów, rzeczywistość jednak weryfikuje te plany. Ma na to również wpływ państwo, które na podstawie ustaw wykorzystuje OFE w sposób niekoniecznie odpowiadający pierwotnej idei. Rezultatem tego jest fakt, że oba filary w obecnej perspektywie zapewniają, mówiąc metaforycznie, dość kruche szanse na efektywną gwarancję świadczeń dla przyszłych emerytów. Stąd utworzenie trzeciego filaru, tym razem fakultatywnego, którym są prywatne Indywidualne Konta Emerytalne (IKE) i Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE)

Trzeci filar

Banki, domy maklerskie oraz towarzystwa funduszy inwestycyjnych umożliwiają założenie takich kont dla osób powyżej 16 roku życia. Mają one służyć zabezpieczeniu lub pomnażaniu gromadzonego kapitału, przeznaczonego na indywidualne zabezpieczenie emerytalne. Państwo zachęca do prywatnego oszczędzania, poprzez możliwość pomniejszania co rok podatku dochodowego. Odprowadzający środki mogą odliczyć wpłaty dokonane na na IKZE (w 2018 roku limit wpłat wynosił 5 331,60 zł), dzięki czemu realna kwota należnego podatku będzie niższa. Istotą trzeciego filaru jest prywatna własność gromadzonego kapitału, którego państwo nie może odebrać.

Dziedziczenie środków z indywidualnych kont emerytalnych

Ostatnie regulacje mają stanowić dodatkową zachętę inwestycji w trzeci filar. Właściciele, przy zakładaniu kont IKE lub IKZE mogą wyznaczyć osoby uprawnione, które w razie ich śmierci odziedziczą zgromadzony kapitał. Wypłata środków przez spadkobierców jest zwolniona od 19% podatku od zysków kapitałowych – tzw. podatku Belki. W przypadku IKZE zostanie ona obciążona jedynie ryczałtowym 10% podatkiem od zgromadzonych środków, który musiałby zapłacić sam oszczędzający.